Parodia albo pastisz czyli szczególnie wyraziste formy artystycznej stylizacji, wymaga czytelnego nawiązania do innych utworów w celu czy to kontrastowej zmiany ich artystycznego rejestru, czy to zmiany konwencji, czy też innego rozłożenia akcentów.
W odniesieniu do nich dominuje słuszne stanowisko, że należą one do utworów samodzielnych (inspirowanych), przede wszystkim z uwagi na fakt, że w ich przypadku cudza twórczość dostarcza swoistego pretekstu do samodzielnego tworzenia, a wyjściowy materiał podlega odpowiedniemu przekształceniu. Należy jednak przyznać, że w dużej części argumentacja w tym zakresie ma charakter „sprawiedliwościowy" („przyjęcie koncepcji opracowania w przypadku takich utworów prowadziłoby do zamknięcia możliwości ich powstawania, gdyż do rzadkości należeliby twórcy wyrażający zgodę na rozpowszechnianie parodii lub pastiszu" – zob. E. Traple (w:) Prawo autorskie i prawa..., red. J. Barta, R. Markiewicz, 2011, s. 69). Wykorzystanie utworów macierzystych można także zalegalizować na podstawie przepisu art. 29 ust. 1 upapp, w którym mowa o przytaczaniu w utworach stanowiących samodzielną całość urywków rozpowszechnionych utworów lub drobnych utworów w zakresie uzasadnionym „prawami gatunku twórczości".
Nie byłoby raczej racjonalne wskazywanie autorstwa utworu macierzystego w przypadku utworu parodiującego go (czyniąc założenie, że uprawianie satyry czy parodii nie prowadzi do powstania utworów inspirowanych, lecz jest możliwe na podstawie art. 29 ust. 1 upapp). W przekonaniu autora czyni zadość oznaczeniu twórcy X utworu pierwotnego często spotykane sformułowanie w rodzaju „inspirowane utworem X", nawet jeśli w rzeczywistości przekroczono granicę inspiracji na rzecz opracowania (innym zagadnieniem jest odpowiedzialność podmiotu, który korzysta z takiego opracowania kwalifikującego się – w jego subiektywnym przekonaniu – jako dozwolona inspiracja).
